29 czerwca 1777r. w ziemi sandomierskiej urodził się Piotr Strzyżewski, dzisiaj mija 247 rocznica urodzin tego niezwykłego bohatera. Pułkownik Piotr Strzyżewski, uczestnik walk o niepodległość Polski, w latach młodzieńczych otrzymał staranne wykształcenie wojskowe, m.in. uczęszczając do założonej przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Szkoły Rycerskiej, gdzie jednym z wychowanków był również Tadeusz Kościuszko. Po ukończeniu szkoły, w 1794 r. brał udział w Powstaniu Kościuszkowskim, podczas którego awansował na stopień porucznika.
Dwukrotnie miał możliwość spotkania cesarza Napoleona Bonaparte, w 1806 r. w Poznaniu, jako przedstawiciel szlachty galicyjskiej na spotkaniu z cesarzem wygłosił przemówienie, które, wg wspomnień z tamtych czasów, ujęło cesarza. Po raz drugi spotkał się z Napoleonem w Warszawie. Stefan Pomian Sokołowski w swoich pamiętnikach, tak oto relacjonuje owo wydarzenie:
” (…) Wjazd cesarza Napoleona do Warszawy równie był nadzwyczajnym jak wszystkie jego czyny (…). Cesarz tymczasem zalecił powszechne dla wszystkich stanów po kolei, na Zamku Królewskim poczynać się mające przesłuchanie (…). Dalej cesarz uprzejmie z majorem Strzyżewskim i innymi oficerami rozmawiał, których poznał z fizjonomii, iż pod rozkazami już walczyli, lub też z znaków honorowych domyślił się, że przy szeregach armii nadalpejskiej wsławili się. (…)”
Piotr Strzyżewski dowodził m.in. kampaniami pod Tarnopolem, Wieniawką, Zaleszczykami i Brzeżanami. Ostatecznie za zasługi w wyzwalaniu Galicji, 9 X 1809 r. otrzymał stopień podpułkownika, z przydziałem do 14 pułku kirasjerów- w armii Księstwa Warszawskiego.
Podczas bitwy pod Raszynem w wojnie z Austrią w 1809r. został ranny.
W 1811r. (1.V) ożenił się z Emmą Potocką, najstarszą córką Seweryna i Anny Potockich, ówczesnych właścicieli Jabłonia, ślub odbył się we Włostowicach pod Puławami.
Brał udział w kampanii napoleońskiej na Moskwę w 1812r, zachował się list jaki młody małżonek wysłał do żony z Moskwy.
Dekretem Napoleona z 5 października 1812r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej. Za udział w wojnie 1812 r. Strzyżewski dekretem z 11 lutego 1813 r. otrzymał awans na stopień pułkownika i stanowisko Szefa sztabu 1 Dywizji.
Po szczęśliwym powrocie Piotra z Moskwy, młodzi małżonkowie przebywali w Wiedniu, Piotr był wówczas uczestnikiem Kongresu Wiedeńskiego w 1815r.
W 1816r.wystąpił z wojska, osiadł w majątku żony w Jabłoniu. Był szanowanym obywatelem, czego dowodem jest wybór Strzyżewskiego w 1844 r. na stanowisko sędziego pokoju w powiecie włodawskim. Był również komisarzem budowy dróg w powiecie radzyńskim oraz prekursorem agronomii i ekonomii na tutejszych terenach.
Zmarł bezpotomnie 6. I 1854r. pochowany na Jabłońskim cmentarzu. Na jego nagrobku widnieje napis „ Nieustraszony w boju, najłagodniejszy w pokoju. Kochał Boga i ludzi.”
Fot. z książki „Wystawa miniatur i sylwetek we Lwowie 1912r.”
